Τετάρτη 26 Σεπτεμβρίου 2012

Stewart Lee - Blasphemy

  Φαντάζομαι θα έχετε παρακολουθήσει την ιστορία με τη σύλληψη του δημιουργού της σελίδας Γέροντας Παστίτσιος, που έχει ανοίξει ξανά τη συζήτηση για την ελευθερία της έκφρασης και μας υπενθυμίζει ότι ζούμε σε μια θρησκόληπτη κοινωνία. Εγώ πάντως, όπως είπε κι ένας φίλος, "σοκάρομαι που σοκάρεστε". Είναι σκάνδαλο μια τέτοια σύλληψη; Μιλάμε για την ίδια χώρα που εκατοντάδες χιλιάδες ψηφοφόροι, όχι μόνο έστειλαν μια συμμορία ανθρωποειδών και μαφιόζων στη βουλή, αλλά είναι τόσο ενθουσιασμένοι με τα κοινοβουλευτικά (και όχι μόνο) κατορθώματά της που θα την ξαναψηφίσουν. Ανάμεσα τους υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες μπάτσοι, δικαστές, και φυσικά παπάδες. Και δίπλα τους άλλοι τόσοι που διαβάζουν Τρίτο Μάτι, πιστεύουν ότι "μας ψεκάζουν" και θεωρούν αυθεντίες τον Χαρδαβέλλα και τον Λιακόπουλο. Στην ίδια χώρα μια αστυνομική γιγα-επιχείρηση για σύλληψη και απέλαση μεταναστών ονομάστηκε "Ξένιος Δίας". Ο ίδιος ο Όργουελ δεν θα μπορούσε να φανταστεί μια τέτοια γλωσσική αντιστροφή, εδώ στη χειρότερη προκαλεί ένα ειρωνικό μειδίαμα. Και για να μην ξεχνιόμαστε, την ίδια στιγμή που μικρά και μεγάλα αφεντικά ανυπομονούν για κάθε μνημόνιο, ώστε να κόψουν μισθούς, να "περιορίσουν έξοδα" και να γίνουν "ανταγωνιστικοί", όλοι καταριούνται το υπερφυσικό Κακό που λέγεται Τρόικα. Αν λοιπόν κάποιος ψάχνει λόγους να θυμώσει ή αναρωτιέται για το πόσο έχει κατακλύσει η μεταφυσική αυτήν την κοινωνία, δε χρειάζεται να περιμένει τις χοντράδες της δίωξης ηλεκτρονικού εγκλήματος. Μπροστά του έχει χίλια δείγματα και χίλιες αφορμές.
  Ειδικά για τους φιλελεύθερους υπερασπιστές της ελευθερίας της έκφρασης: συνηθίζουν να τη θυμούνται όταν κάποιοι "τριτοκοσμικοί" μουσουλμάνοι διαμαρτύρονται για τις προσβολές ενάντια στον προφήτη τους. Μοιάζουν με εκείνους τους λευκούς γαιοκτήμονες που διασκέδαζαν με τα minstrel shows και τη διακωμώδηση των μαύρων σκλάβων στην Αμερική του 19ου αιώνα. Γιατί κι ένας χαζός μπορεί να σκεφτεί ότι η ελευθερία της έκφρασης δεν δοκιμάζεται σε βάρος των κάθε φορά "άλλων", αλλά όταν αφορά αυτά που συμβαίνουν δίπλα μας. Δεν υπάρχει έτσι γενικά και αόριστα "ελευθερία της έκφρασης": η ελευθερία μιας μαλακισμένης αθλήτριας να γράφει κακόγουστα ρατσιστικά ανέκδοτα στο twitter, η ελευθερία ενός ακροδεξιού σκηνοθέτη να γυρίζει μια b-movie για τον Μωάμεθ στις ηπα και η ελευθερία ενός 27χρονου να κοροϊδεύει τον γέροντα παϊσιο στα Ψαχνά Ευβοίας δεν μπαίνουν στο ίδιο τσουβάλι. Έχουν γίνει σε διαφορετικό πλαίσιο, κάτω από διαφορετικές συνθήκες και με διαφορετική στόχευση και όποιος κάνει πως δεν το καταλαβαίνει, είναι τουλάχιστον ύποπτος.
   Έτσι κι αλλιώς αυτό εδώ το blog έχει βάλει το λιθαράκι του στην "κακόβουλη βλασφημία και καθύβριση θρησκευμάτων μέσω internet" κι εδώ είναι το πιο ολοκληρωμένο δείγμα. Η συντριπτική πλειονότητα των αναρτήσεων και των βίντεο αφορά τον χριστιανισμό, για λόγους που εξηγώ πιο πριν. Εδώ γεννηθήκαμε, βαπτιστήκαμε (χωρίς να μας ρωτήσουν) χριστιανοί και σε "χριστιανούς" απευθυνόμαστε. Υπάρχουν όμως κάποια όρια στη βλασφημία, που δεν τα έχουμε ξεπεράσει και βοηθός μας σ' αυτήν την αποστολή θα είναι ο μοναδικός Stewart Lee. Το 2005 παρουσίασε το σατιρικό μιούζικαλ Jerry Springer, The Opera, το οποίο προκάλεσε πληθώρα αντιδράσεων για τον τρόπο με τον οποίο παρουσίαζε το Χριστό: διαδηλώσεις, παράπονα στο bbc, καταγγελίες, απειλές θανάτου ακόμα και μία δίκη για βλασφημία (αν και τελικά ο Stewart Lee δεν καταδικάστηκε). Όπως λέει κι αυτή η κριτική, η απάντησή του, στο stand-up που έκανε την επόμενη χρονιά, δεν ήταν να γυρίσει το άλλο μάγουλο. Αντίθετα "έφτιαξε την πιο αηδιαστικά βλάσφημη ρουτίνα που μπορεί να ακούσει κάποιος, φέρνοντας σε οριακό σημείο ακόμα και τους πιο ανοιχτόμυαλους και άπιστους ακροατές. Η πρόκληση κόβει την ανάσα, καθώς αποσπά ένοχα γέλια από ένα απρόθυμο κοινό, που καταδικάζεται κι αυτό στην κόλαση." 
  Στο βίντεο αυτό λοιπόν (που έκοψα σε κάποια σημεία για να μην ξεπεράσει τα 20 λεπτά!) υπάρχουν όλα τα στοιχεία που κάνουν τον Stewart Lee ξεχωριστό: οι αρχικά εκνευριστικές και στη συνέχεια απολαυστικές επαναλήψεις, οι μεγάλες παύσεις, το σπάσιμο του τέταρτου τοίχου όταν ο κωμικός απευθύνεται άμεσα στο κοινό, η αποδόμηση των αστείων, το σαρκαστικό, υποβλητικό, σχεδόν υπνωτικό στυλ αλλά και τα ξεσπάσματα, το απίθανο timing. Το σίγουρο είναι ότι λείπουν τα εύκολα punchlines και τα κλισέ. Η κωμωδία του Lee χρειάζεται υπομονή αλλά βρίσκεται σε άλλο επίπεδο, σε άλλη κλάση. Επιπλέον η συγκεκριμένη ρουτίνα γράφτηκε για να εξερευνήσει ακριβώς το θέμα μας (για το οποίο υπάρχουν ακόμα πολλά να ειπωθούν, κι εδώ): την ελευθερία της έκφρασης, τη βλασφημία και τα όρια στην κωμωδία. 

9 σχόλια:

  1. εντάξει, μίλα μπροστά. Δε... δε. Στην αρχή κατάλαβα τι μου θύμιζε τόσον καιρό. Είναι κάπως σαν στρέιτ Μόρισευ αυτός ο τύπος. Αλλά δεν παίζεται.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Α Π Ι Σ Τ Ε Υ Τ Ο Σ !!!!

    Είναι από τα ποιοτικότερα stand-ups της σελίδας!

    Μιχάλης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Φοβερός! Και ξεχωριστό στυλ ....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Μου 'ρθε να ξεράσω αλλά δεν ήταν πουθενά ο Ιησούς(ούτε και η πετσέτα της γάτας) και φοβήθηκα μην λερώσω...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Όπως είχε πει και ο Carlin: "Στόχος του κωμικού είναι να διαισθάνεται που είναι η κόκκινη γραμμή του κοινού και να την ξεπερνά κατά πολύ.Στη συνέχεια να σέρνει το κοινό πέρα από αυτή και να τους κρατά ευχαριστημένους καθόλη τη διαδικασία".Ο Stew εδώ βέβαια είναι "μπουλντόζα" κανονική και αυτό το κάνει ακόμα πιο απολαυστικό.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Stewart Lee kai comedy vehicle .apo ta kalutera stnad up pou exw dei edw kai xronia. axios sunexisths tou dave allen, bill hicks kai carlin. sugxarhthria.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Καλησπέρα, θα ήθελα πρόσβαση ώστε να μπορώ να παίξω το συγκεκριμένο βίντεο σε φίλους μου. Αν θέλετε να τσεκάρετε ποιος είμαι και αν κινδυνεύετε από μένα, ορίστε το blog μου: http://schrodingers-dragon.blogspot.com/ Και αυτό είναι το προφίλ μου στο Vimeo: https://vimeo.com/schrdragon

    Μπορείτε παρακαλώ να με βοηθήσετε σ' αυτό;

    ΑπάντησηΔιαγραφή